“Nh?t ??i t?ng s?” M ©Qu?n V?-GuangXi University

“Nh?t ??i t?ng s?” M ©Qu?n V?

“Ch?ng th? nh ©b?i giai ? ©t?, b?c c ©kháp ??i h?o h ©s?n.” ??y là m?t c?u ??i ???c vi?t b?i ?ng M ©Qu?n V?, hi?u tr??ng ??u tiên c?a ??i h?c Qu?ng T?y trong nhi?m k ©c?a ?ng t?i ??i h?c Qu?ng T?y. Chính v?i hoài b?o ©chí ?ào t?o nh?ng h?c trò gi?i và cung c?p nh?n tài tr ©c?t cho Qu?ng T?y, ?ng M ©Qu?n V? và m?t nhóm ??ng nghi?p c?a ?ng ? ©thành l?p ??i h?c Qu?ng T?y vào tháng 10 n?m 1928. K ©t ©?ó, ?ng ? ©m ©ra m?t ti?n l ©cho giáo d?c ??i h?c ©Qu?ng T?y. ?ng ? ©có nh?ng ?óng góp xu?t s?c cho vi?c thành l?p và phát tri?n ??i h?c Qu?ng T?y, ?ng ?? t?ng hai l?n làm hi?u tr??ng ??i h?c Qu?ng T?y (10/1928-7/1936; 9/1939—8/1940).

M ©Qu?n V ©(1881-1940), sinh n?m 1881 t?i huy?n Cung Thành, thành ph ©Qu ©L?m, t?nh Qu?ng T?y, tên là Hoà, tên g?c là ??o Ng?ng, ch ©H?u S?n, bi?t danh Qu ©C?ng, hi?u Qu?n V?. ?ng là m?t nhà giáo d?c, nhà khoa h?c và nhà cách m?ng d?n ch ©n?i ti?ng. ?ng là ti?n s ©k ©thu?t ??u tiên c?a Trung Qu?c l?u h?c t?i ??c, là nhóm thành viên ??u tiên c?a H?i ??ng minh Trung Qu?c, là hi?u tr??ng ??u tiên c?a Tr??ng C?ng l?p Trung Qu?c t?i Th??ng H?i, ??i h?c ??i H?, ??i h?c Qu?ng T?y, t?ng là t?ng th ©k ©b ©ph?n ?i?u hành c?a H?i ??ng minh, t?ng th ©k ©v?n phòng t?ng th?ng l?n c?a T?n Trung S?n, Th ©tr??ng B ©C?ng nghi?p và th??ng ngh ©s ©Th??ng vi?n l?m th?i Chính ph ©l?m th?i Nam Kinh, B ©tr??ng b ©giao th?ng, ch ©t?ch t?nh Qu?ng T?y, B ©tr??ng t ©pháp chính ph ©B?c D??ng, Hi?u tr??ng ??i h?c C?ng ngh ©B?c Kinh, sau khi Chi?n tranh Ch?ng Nh?t bùng n?, ?ng t?ng là th??ng ngh ©s ©c?a H?i ??ng qu?c phòng t?i cao và thành viên c?a H?i ??ng chính tr ©qu?c gia khoá ??u tiên. ?ng ???c m?nh danh là “Nh?t ??i t?ng s?” và “B?c Thái Nam M?” trong gi?i giáo d?c.

M ©Qu?n V? ? ©ch?u khó h?c t?p t ©khi còn nh?, sau ?ó ?ng thi ?? vào H?c ???ng th ©d?ng Qu?ng T?y. N?m 1901, ?ng du h?c Nh?t B?n t ©túc, lúc ban ??u ?ng ? ©sáng l?p “T?n D?n Tùng Báo” v?i L??ng Kh?i Siêu, sau ?ó ?ng theo d?i T?n Trung S?n ? ©tham gia cách m?ng. N?m 1903, ?ng vào ??i h?c Kyoto ©Nh?t B?n ? ©h?c hóa h?c ?ng d?ng. N?m 1905, H?i ??ng minh Trung Qu?c ???c thành l?p, M ©Qu?n V? là nhóm thành viên ??u tiên, tham gia so?n th?o ?i?u l ©c?a H?i ??ng minh, ?ng ???c b?u làm t?ng th ©k ©c?a b ©ph?n ?i?u hành, ??m nh?m ch?c v ©h?i ch ©c?a H?i ??ng minh Qu?ng T?y. N?m 1906, ?ng tr ©v? Th??ng H?i và thành l?p Tr??ng C?ng l?p Trung Qu?c, n?m sau ?ng sang ??c ? ©h?c ngành luy?n kim t?i ??i h?c K ©thu?t Berlin, và nh?n b?ng c ©nh?n k ©thu?t. ?ng tr ©v ©n??c tr??c ngày Cách m?ng T?n H?i, làm ch ©biên c?a “Báo d?n l?p” và kêu g?i cách m?ng. ?ng tham gia vào vi?c thành l?p Trung Hoa D?n Qu?c, ? ©c? T?n Trung S?n làm ??i t?ng th?ng l?m th?i và tham gia so?n th?o “? ©c??ng T ©ch?c chính ph ©l?m th?i Trung Hoa D?n Qu?c”.

Sau khi thành l?p Trung Hoa D?n Qu?c, ?ng làm Th ©tr??ng B ©C?ng nghi?p và th??ng ngh ©s ©Th??ng vi?n l?m th?i Chính ph ©l?m th?i Nam Kinh, tham gia so?n th?o Hi?n pháp t?m th?i Trung Hoa D?n Qu?c. Sau khi Cách m?ng th ©hai th?t b?i, ?ng sang ??c và h?c t?i ??i h?c n?ng nghi?p Berlin, sau ?ó làm k ©s ©t?i Nhà máy Hóa ch?t Bochum, vào n?m 1915, ?ng nh?n b?ng ti?n s ©k ©thu?t t?i ??i h?c K ©thu?t Berlin. N?m 1916, ?ng tr ©v ©Trung Qu?c, gi ©ch?c B ©tr??ng B ©giao th?ng c?a Chính ph ©qu?n s ©và k ©s ©c?a Kho v ©khí Th?ch T?nh ©Qu?ng Ch?u, n?m 1921, ?ng làm T?ng th ©k ©V?n phòng T?ng th?ng l?n, trong n?m ?ó ?ng nh?m ch?c ch ©t?ch t?nh Qu?ng T?y. N?m sau, ?ng b ©“Qu?n ??i t ©tr?” t?p kích, phu nh?n c?a ?ng Bành V?n Thi?m b ©b?n ch?t, ?ng t ©ch?c ch ©t?ch t?nh Qu?ng T?y ngay l?p t?c.

N?m 1924, M ©Qu?n V? nh?m ch?c hi?u tr??ng ??i h?c ??i H ©Th??ng H?i. N?m sau, theo l?i m?i c?a Phùng Ng?c T??ng, ?oàn K ©Thu?, ?ng ?i cùng T?n Trung S?n ??n B?c Kinh ? ©bàn v ©vi?c n??c, và ???c m?i làm hi?u tr??ng ??i h?c C?ng ngh ©B?c Kinh, ?ng còn là B ©tr??ng b ©t ©pháp chính quy?n B?c D??ng trong m?t th?i gian ng?n. Tháng 3 n?m 1926, chính quy?n ?oàn K ©Thu ©b?n ch?t nh?ng sinh viên th?nh c?u hòa bình, “V ©th?m sát ngày 18 tháng 3” x?y ra, M? Qu?n V? t?c gi?n và t ©ch?c, tr ©l?i ??i h?c ??i H? ?? làm hi?u tr??ng.

N?m 1928, theo l?i m?i c?a chính quy?n Qu?ng T?y lúc b?y gi?, ?ng tr ©v? Qu?ng T?y và thành l?p ??i h?c Qu?ng T?y, gi ©ch?c hi?u tr??ng. N?m 1932, ?ng kiêm nhi?m giám ??c Nhà máy Axit Sulfuric L??ng Qu?ng. Khi Chi?n tranh ch?ng Nh?t bùng n ©vào n?m 1937, ?ng nh?m ch?c th??ng ngh ©s ©c?a H?i ??ng qu?c phòng t?i cao và thành viên c?a H?i ??ng chính tr ©qu?c gia khoá ??u tiên. N?m 1939, M ©Qu?n V? tái nh?m ch?c hi?u tr??ng ??i h?c Qu?c gia Qu?ng T?y, n?m sau, ?ng qua ??i vì b?nh t?t. Sau khi nh?n ???c tin bu?n, l?nh ??o cao c?p, gi?i giáo d?c ??u kinh ng?c và bày t ©lòng ti?c th??ng v ©h?n. Các nhà l?nh ??o c?ng s?n Trung Qu?c Chu ?n Lai, Chu ??c, Bành ??c Hoài ??u g?i b?c tr??ng vi?ng qua V?n phòng Bát l ©qu?n ©Qu ©L?m ? ©truy ?i?u ?ng, nh?ng ng??i n?i ti?ng trong h?c thu?t nh ©?ng V?n H?o, Trúc Kh ©Trinh, Tát B?n ??ng và ??i h?c ??i H ©Th??ng H?i c?ng g?i ?i?n chia bu?n.

M ©Qu?n V? là m?t nhà khoa h?c n?i ti?ng, ng??i ? ©d?ch r?t nhi?u tác ph?m trong cu?c ??i c?a mình. Nh?ng tác ph?m ch ©y?u bao g?m “Ngu?n g?c các loài”, “Darwin”, “L ©thuy?t v ©kh ©??c x ©h?i”, “H?c thuy?t v ©Maitreya John”, “Lu?n bàn v ©thu?”, “??i s?”, “Khoáng v?t h?c” v.v.

M ©Qu?n V ©còn là m?t nhà th?, v?i tác ph?m là “Nh?ng bài th ©c?a M ©Qu?n V?”. Nh?ng bài th ©c?a ?ng mang ??c s?c tuyên truy?n t ©t??ng t?n h?c và lòng yêu n??c, lu?n tràn ng?p gi?ng ?i?u l?c quan và t??i sáng. Ví d?, vào ??u th?i k ©Trung Hoa D?n Qu?c, ?ng ? ©vi?t bài th ©“Xu?n s?m Kinh Hoa” ? ©th ©hi?n hoài b?o ©chí l?n: “S?n th?m tam nguy?t do vi tuy?t, l?m m?t tr??ng tiêu giác ti?u hàn. ? ©t?ch tung hoành h?t h?u ??c, th?n t ©kh?i ph?c di?u v ©?oan. Bách niên d ©h?u thu ©hùng tr??ng, v?n s ©???ng ti?n ch ©nh?c quan. D?c d ©nh?t th?n hám thiên h?, tu vu bình ??a kh?i ba lan.”